Қазақстан
Жалпы ақпарат
Толық атауы: Қазақстан Республикасы
Саяси режим: президенттік
Президент: Касым-Жомарт Токаев
Премьер-Министр: Алихан Смаилов
Географиялық деректер
Жер аумағы: 2 724 902 км²
Елорда: Астана (бұрынғы атауы – Ақмола, 1997 жылдан бастап Қазақстан Республикасының елордасы, жұрты – 1 035 537 адам)
Ірі қалалары: Алматы (жұрты – 1 806 833 адам, республикадағы мәдени және қаржы орталығы), Қарағанды, Атырау, Ақтау, Павлодар, Шымкент
Ресми тілдері: қазақ тілі (мемлекеттік тіл), орыс тілі (ресми тіл)
Валютасы: теңге (1 евро=466,59 теңге - 2022 жылдың 4 мамырындағы ақпарат бойынша)
Ұлттық мерекесі: 16 желтоқсан (Тәуелсіздіқ күні)
Демографиялық деректер
Халық саны (2021): 18 917 200 адам (оның ішінде 59% қалалық тұрғындар)
Тығыздығы: 6 адам/ км²
Халықтың табиғи өсуі (2021): 1.37%
Өмір сүру ұзақтығы (2019): 73,18 жыл (ерлер үшін - 68,82 жыл, әйелдер үшін - 77,3)
Сауаттылық деңгейі: 99,5%
Діні: Ханафи мәзһабындағы сүнниттік ислам (70,2%), православие (26%)
Ішкі саясат
Орталық Азиядағы жетекші экономика болып табылатын Қазақстанды 2019 жылы 19 наурызда Президент міндетін уақытша атқарушы болып Қасым-Жомарт Тоқаев мырза тағайындалып, кейін 2019 жылғы 9 маусымда өткен Президенттік сайлаудың нәтижесінде Президент болып сайланды.
Президент Тоқаев жаңа консультативтік-кеңесші орган – Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің қолдауымен кешенді реформалар бағдарламасын жүзеге асыруға кірісті. Бағдарлама салықтық, экономикалық және қаржылық ашықтықты қамтамасыз ету, көпшілік демонстрацияларға рұқсат беру режимін жұмсарту және өлім жазасын алып тастау (2021 жылдың 4 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізіледі) шараларын қамтиды.
Басқарушы «Аманат» (бұрыңғы Нұр-Отан) партиясы 2021 жылдың 10 қаңтарында өткен парламенттік және жергілікті сайлауда 71 пайыз дауыс жинады.
ЕҚЫҰ-ның сайлауды бақылау миссиясы мен Еуропалық Одақ оппозициялық саяси күштердің жоқтығына өкініш білдірді. 2021 жылдың 11 ақпанында Еуропарламент Қазақстандағы адам құқықтарының жағдайы туралы өте маңызды қарарды мақұлдады.
Сыртқы саясат
Қазақстан көпвекторлы сыртқы саясатты ұстана отырып, көпжақтылықты, көпжақты көзқарасты және қақтығыстарды бейбіт жолмен шешуді қолдайды.
Негізгі халықаралық құрылымдардың (БҰҰ, ЕҚЫҰ, ДСҰ) мүшесі және 2017-2018 жылдарға БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде Қазақстан өзінің экономикалық әлеуетін және әлемдегі позициясын дамытуға ұмтылуда. Қазақстан өзін дамып келе жатқан еуразиялық держава ретінде көрсете отырып, өзінің экономикалық әлеуетін және географиялық орналасуын барынша арттыруға ұмтылуда. Ол бірнеше аймақтық ұйымдардың: Ұжымдық қауіпсіздік шарты ұйымы (ҰҚШҰ – 1992); Шанхай ынтымақтастық ұйымы (ШЫҰ – 2001); кейін Еуразиялық экономикалық одақ болған (ЕАЭО - 2015 ж.) Кедендік одақ (2010 ж.) мүшесі болып табылады.
Экономикалық жағдай
2020 жылы Қазақстанның ЖІӨ 170 миллиард доллардан асып, жан басына шаққандағы ЖІӨ шамамен 9 000 АҚШ долларын құрады. Қазақстан Орталық Азияның ЖІӨ-нің шамамен 50%-ын құрайды. Қазақстан экономикасы негізінен көмірсутектерді өндіруге негізделген: 2020 жылы құны бойынша экспорттың 60%-ға жуығын құрады. Егер 2017-2019 жылдары Қазақстанның жалпы ішкі өнімі жылына 4%-дан сәл асса, 2020 жылы пандемиялық дағдарысқа байланысты елде 1997 жылдан бері алғаш рет болған рецессия басталды. Экономиканы мемлекеттік қолдау және көмірсутегі бағасының қалпына келуі Қазақстанның ЖІӨ төмендетіп, 2020 жылы -2,6%-ға дейін азайды. Қазақстан үкіметі 2021 жылы экономикалық өсуді 3,7%-дан 4%-ға дейінгі деңгейде жоспарлап отыр, бұл ХВҚ болжамына сәйкес (3,7%) және халықаралық донорлардың болжамдарынан сәл жоғары: ЕҚДБ болжамы - 3,6%, Дүниежүзілік банк болжамы - 3,5%.
Дереккөздер: https://www.diplomatie.gouv.fr/fr/dossiers-pays/kazakhstan/presentation-du-kazakhstan/